از همــــــــــه جـــــــــــا
علمی - آموزشی


چگونـگی نامگـذاری شـهرهای مشـهور جـهان

توجه و دقت در نام و به عبارتی در وجه تسمیه شهرها و مناطق مختلف جهان، نشان می دهد که بیشتر اسامی شهرها به نوعی نشان دهنده قوم و یا نژاد غالب در آنجاست و یا اینکه نشان دهنده وضعیت جغرافیایی و اقلیمی آنهاست. اما در این میان برخی از شهرها هستند که نام برخی از بزرگان و یا شخصیت های معروف و مشهور تاریخی را بر آنها گذارده اند، برای نمونه نام "سائوپائولو" به عنوان یکی از بزرگترین شهرهای برزیل برگرفته از "پائولو قدیس" یکی از کشیشان مشهور کاتولیکی است. در همین زمینه طی گزارشی کوشیده ایم به بررسی تاریخچه نام برخی از شهرها و پایتخت های کشورهای مختلف دنیا بپردازیم.


نیویورک

در حدود سال ۱۵۲۴ میلادی هنگامی که پای کاشفان اروپایی به قاره آمریکا باز شد، بیش از ۵۰۰۰ سرخپوست آمریکایی در منطقه نیویورک فعلی زندگی می‌کردند. در آن هنگام، کاشف معروف ایتالیایی "جیوانی دا ورازانو" که در آن زمان برای دربار فرانسه خدمت می‌کرد، منطقه نیویورک را به نام فرانسوی(نوئل آنگولیم) نامگذاری کرد. مهاجران اروپایی هم‌زمان با آغاز به کار کمپانی هلند در منطقه نیویورک، آغاز به سکنی گزیدن کردند. مهاجرت اروپائیان بخصوص هلندی‌ها به نیویورک باعث شد تا قسمت جنوبی منطقه منهتن را در سال ۱۶۱۴ میلادی (نیو آمستردام) بنامند. در آن زمان فرماندار مستعمره هلندی‌ها به نام "پیتر مینوئیت"، تمامی جزیره منهتن را از سرخ‌پوستان در سال ۱۶۲۴ میلادی با مبلغ ۲۴ دلار خریداری کرد. در سال ۱۶۶۴ میلادی، انگلیسی‌ها شهر نیو آمستردام را اشغال کردند و آن را به نام "نیویورک" و به افتخار پادشاه وقت بریتانیا، جیمز دوم که دارای لقب سلطنتی (دوک یورک و آلبنی) بود، نامگذاری کردند.


پاریس

نام پاریس برگرفته از نام گروهی از افراد قوم گل(گُل، گال و گالیا منطقه‌ای در غرب اروپا است که امروزه فرانسه، بلژیک، غرب سوییس و بخش‌هایی از هلند و آلمان در آن قرار دارند) به نام پاریزی‌ها است. در دوره استیلای روم نام این شهر به "لوتشیا" تغییر کرد، اما در زمان یولیانوس پادشاه روم نام شهر دوباره به پاریس تغییر یافت. پاریس دارای القاب متعدد زیادی است، اما مهم‌ترین نام آن "شهر نور" (La Ville lumiere) است. این نام هم به مرکزیت این شهر در زمینه علم و تحصیلات و هم به پر نور بودن این شهر در شب‌ها برمی‌گردد.


تهران

در مورد وجه تسمیه تهران اختلاف نظر زیادی وجود دارد، پاره‌ای از پژوهشگران(ران) را پسوندی به معنای دامنه گرفته‌اند و شمیران و تهران را بالادست و پایین‌دست خوانده‌اند. برخی دیگر تهران را تغییر شکل یافته (تهرام)به معنای منطقه گرمسیر دانسته‌اند، در مقابل شمیرام یا شمیران که منطقه سردسیر است و همچنین عدّه‌ای بر این باورند که سراسر دشت پهناوری که امروز تهران بزرگ خوانده می‌شود در میان کوه‌های اطراف، گود به نظر می‌رسید و بدین سبب(ته ران) نام گرفت. روستایی که پیش‌درآمد شهر تهران بوده‌ است، پیش از اسلام نیز وجود داشته، امّا پس از اسلام به‌تدریج نام آن معرّب گردیده و از تهران به طهران تبدیل شده ‌است. امّا جغرافیدانان معروف آن روزگار نیز به املای تهران اشاره نموده‌اند.


پکن

در جای شهر کنونی پکن در ابتدا شهری به نام (چونگدو) بود که مغول‌ها آن را سوزاندند و ویران‌کردند. "قوبیلای قاآن" در جای پکن کنونی شهری ساخت و آن را پایتخت خود کرد. آن شهر را در مغولی "خانبالِق" (به معنای شهرِ خان) و در چینی "دادو" به معنای پایتخت بزرگ می‌خواندند. در متون فارسی دوران مغول نیز این شهر به صورت خانبالق و خانبالغ ذکر شده است. پس از برپایی سلسله "مینگ" در سال ۱۳۶۸ میلادی، این شهر نام بِیپینگ (به معنای صلح شمالی) گرفت و در سال ۱۴۲۱ نامش به "بِیجینگ"، به معنای پایتخت شمالی (Beijing) تغییر کرد. پکینگ و پکن گونه‌های دیگری از نگارش همان واژه چینی بیجینگ اند.


استانبول

این شهر در ابتدا با نام بیزانتیوم یا قسطنطنیه (عربی‌شده کُنستانتینوپول ـ شهر کنستانتین ـ که به افتخار قیصر روم کنستانتین یکم بدین نام نامیده شد) شناخته می‌شد. در سال ۱۹۶ میلادی "سپتیموس سوِروس" امپراطور روم با حمله به بیزانتیوم آن را اشغال کرد و بسیاری از رومیان به این شهر مهاجرت کردند. تلاش امپراطور برای نامیدن این شهر به نام فرزندش "آگوستا آنتونینا" موفق نبود و مردم تا زمان تغییر نام شهر به "کُنستانتینوپُل" یا قسطنطنیه را برای آن بکار می‌بردند. از سال ۱۹۳۰ رسماً استانبول نامیده شد. نام استانبول که تا قبل از فتح آن به دست ترکان رواج داشت، از نام "ایستیم پولی" که در زبان یونانی به معنی شهر یا مرکز شهر است، برگرفته شده است. در سال ۱۷۷۰ میلادی سلطان مصطفی سوم با ضرب سکه‌هایی که روی آن نام استانبول نقش بسته بود، به این نام رسمیت بخشید و جایگزین قسطنطنیه شد. در دوره جمهوریت و از روز ۲۸ مارس سال ۱۹۳۰ اداره پست ترکیه از تمامی کشورهای جهان خواست تا در مکاتبات خود از نام استانبول استفاده کنند. لازم به ذکر است که در دوره ای از حکومت عثمانی، نام "اسلامبول" به معنی شهر اسلام نیز بسیار کاربرد داشته است.


ابوظبی

وجه تسمیه این امارت بعنوان پایتخت امارات متحده عربی به ابوظبی از آنجاست که به علت وجود آب شیرین در دوران قدیم، گله‌ای از (ظباء) یعنی آهو، قبل از ورود انسان به این منطقه در آنجا وجود داشته ‌است. در سال ۱۷۶۱ قبیله بنی یاس بعد از پیدا کردن آب شیرین در منطقه ساکن می‌شوند و نام منطقه را به خاطر وجود آهو (ظباء) ابوظبی می گذارند.


ریاض

ریاض، پایتخت عربستان سعودی از "الریاض جمع روضه وأرض المکان وأروض أی کثرة روضه" به معنای؛ گلزار و باغ است که آن را گلستان نیز می گویند. یعنی جایی که در آن آب باران جمع شود و پس از آن گلهای رنگارنگ و خوشبو بروید. از اینجا است که نام الریاض آمده است. چرا که شهر ریاض در میان این دره‌ها واقع شده ‌است و در موسم باران و بهار سر سبز و سرشار از گل های رنگارنگ می‌شود. تاریخ نگار معروف (الهمدانی) در کتاب خود که به نام صفة جزیرة العرب معروف است، شهر "ریاض" را، حجر الخضراء به معنای سنگ سبز، نامگذاری کرده ‌است.


بغداد

بَغداد واژه ای است به زبان پهلوی به معنای خُداداده. این واژه پیش از اینکه بر این شهر گذارده شود در اوستا به گونه صفت آورده شده بود. این واژه در اوستا به شکل "بغوداته" و به همان معنا در بخش‌هایی از اوستا از آن دسته وندیداد آورده شده‌ است. در پارسی میانه این واژه باز به همان معنا و اینبار به ریخت بَغ‌دات آورده شده ‌است. برخی دیگر از زبان‌شناسان عقیده دارند بغداد از دو کلمه "بغ" مخفف باغ و "داد" مخفف دادار به معنی ایزد و پروردگار تشکیل شده ‌است و بغداد به معنی باغ خدا است. اگرچه در خصوص ریشه‌های ایرانی هیچ شبهه‌ای وجود ندارد ولی کلمه بغداد دو نوع ریشه اصلی متفاوت داشته‌ است. قابل اطمینان‌ترین موردی که توافق بیشتری بروی آن گردیده لفظی است که از ترکیب فارسی پهلوی با نام "باگا" (بت، خدا) +داتا (معلوم مسلم) بوجود آمده که کلمه فارسی میانه"بگدات/بگداد" (داده شده توسط خداوند) از آن گرفته شده؛ و سرانجام به کلمه فارسی مدرن و عربی "بغداد" تغییر یافته ‌است.

نگارش در تاريخ جمعه 28 مهر 1391برچسب:مغز, توسط سروش منتظری

10 واقعیت جذاب در مورد مغز انسان

واقعیت اول : بیشتر وزن مغز را آب تشکیل می‌دهد و بخش جامد عمدتا از جنس چربی است

بیشتر مردم تصور می‌کنند که مغز به طور کامل جامد است، اما این افراد اشتباه می‌کنند. 75 درصد مغز را آب تشکیل می‌دهد. بخش جامد مغز نیز از جنس چربی است و تقریبا 10 تا 12 درصد مغز را تشکیل می‌دهد. بقیه مغز از جنس پروتئین، هیدروکربن و نمک است.

واقعیت دوم: 160,000 کیلومتر رگ‌خونی در مغز وجود دارد

این به این معنی است که اگر تمام رگ‌های خونی مغز را در امتداد یکدیگر قرار دهیم شما می‌توانید آن را 4 بار دور کره زمین بپیچانید یا اینکه کره ماه را با رگ‌های مغز دو نفر به زمین متصل کنید.

واقعیت سوم: مغز شما بین 10 تا 23 وات برق تولید می‌کند

این قدرت برای روشنایی دو لامپ کم مصرف کافیست. بخش عمده‌ای از این قدرت تولید شده به منظور ارتباط عصبی مغز با دیگر اعضا استفاده می‌شود.

واقعیت چهارم: استفاده از غذای سالم هوش را افزایش می‌دهد

طبق تحقیقاتی که در یک موسسه در نیویورک انجام شده، اگر شما در وعده ناهار غذایی بخورید که هیچگونه مواد نگهدارنده و یا طعم‌دهنده مصنوعی نداشته باشد، 14 درصد در تست IQ امتیاز بهتری کسب خواهید کرد. این کشف بسیار چشمگیر است و نشان می‌دهد که عملکرد مغز به شدت به نوع تغذیه وابسته است.

واقعیت پنجم: هر فکری که می‌کنید یک اتصال عصبی جدید در مغزتان ایجاد می‌کند

مغز از آن چیزی که تصور می‌کنید انعطاف‌پذیر‌تر است و به مرور زمان تغییر می‌کند. اگر در همین لحظه به موضوع جدیدی فکر کردید، مطمئن باشید در مغز شما به همان میزان اتصال عصبی جدید ایجاد شده است.

واقعیت ششم: یک فرد معمولی روزانه 70 هزار فکر انجام می‌دهد

شما همیشه در حال فکر کردن هستید. با تغییر این تفکرات، شما می‌توانید به طور کل سیم‌کشی عصبی مغزتان را تغییر دهید.

واقعیت هفتم: خندیدن فرایند پیچیده‌ای است و از 5 بخش مغز استفاده می‌کند

خندیدن موضوع خنده‌داری نیست، این فرایند بخش‌های زیادی از مغز را درگیر می‌کند. خندیدن برای فعالسازی مغز‌ بسیار موثر است و مواد شیمیای تقویت‌کننده‌ای در بدن شما در هنگام خندیدن رها می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهد که خندیدن برای چند دقیقه در هر روز موجب بهبود وضعیت روحی، افزایش احساس خوشبختی و افزایش عملکرد مغز در خلاقیت می‌شود.

واقعیت هشتم: تردستی موجب تغییرات سریع در مغز می‌گردد

تردستی و یادگیری کارهای پیچیده جدید تاثیر بسیار مثبتی بر روی مغز انسان دارد. تردستی و حرکات پیچیده موجب رشد بخش خاصی از مغز می‌شود، بنابراین اتصالات عصبی در مغز افزایش چشمگیر می‌شود. همچنین کارها و مسائل پیچیده می‌تواند موجب رشد چشمگیر مغز گردد.

واقعیت نهم: مغز توانایی احساس درد را در هیچ صورتی ندارد

مغز قادر به حس کردن درد در خود نیست و تنها می‌تواند درد بخش‌های دیگر بدن را دریافت کند. در واقع هیچ دریافت کننده دردی در مغز وجود ندارد.

واقعیت دهم: ارتفاع مغز انسان 9.3 سانتی متر است

مغز از آن چیزی که مردم تصور می‌کنند کوچکتر است. اندازه مغز 16 در 14 در 9.3 سانتی متر و وزن آن 1.3 کیلوگرم است. در همین 1.3 کیلوگرم 200 میلیون سلول عصبی (نرون) وجود دارد.

 

 

22 عادتی که دندان‌ها را خراب می‌کند

شاید شما هم یکسری عادت‌هایی داشته باشید که به مرور زمان موجب خرابی دندانتان شود؛ پس بهتر است که آنها را بشناسید و هر چه سریعتر ترک‌شان کنید.

1- دندان قروچه

ساییدن دندان‌ها به هم یا دندان قروچه در اثر فشار عصبی و مشکل بد خوابیدن ایجاد می‌شود؛ کنترل دندان قروچه بسیار سخت است؛ خودداری از جویدن غذاهای سفت در طول روز، درد دندان و آسیب ناشی از دندان قروچه را کم می‌کند.
در شب از محافظ دهان (مخصوص دندان قروچه) استفاده کنید تا در حین خوابیدن از آسیب دندان در اثر دندان قروچه جلوگیری کنید.

2- جویدن یخ
یخ ماده‌ای بدون قند است و ممکن است فکر کنید برای دندان ضرری ندارد؛ اما جویدن یخ می‌تواند باعث شکستن و یا از بین رفتن قسمتی از مینای دندان شود؛ اگر یخ را سفت بجوید، باعث تحریک بافت نرم داخل دندان و بروز حساسیت و درد دندان می‌شود.
خوردن غذاهای داغ و یا غذاهای سرد ممکن است درد دندان را شدت بخشند؛ بهتر است به جای جویدن یخ، آدامس بدون قند بجوید.

3- جویدن مداد
آیا موقع تمرکز روی یک مسئله، مداد خود را می‌جوید؟؛ اثر جویدن مداد همانند جویدن یخ است و باعث شکستن و یا خرد شدن دندان‌ها می‌شود.
هنگامی که می‌خواهید چیزی را بجوید، آدامس‌های بدون قند را انتخاب کنید؛ آدامس‌های بدون قند باعث ترشح زیاد بزاق می‌شوند و از بوی بد دهان و پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری می‌کنند.

4- مکیدن انگشت
معمولاً کودکان بعد از پدیدار شدن دندان‌های دائمی خود، انگشتان خود را می‌مکند؛ این انگشت مکیدن در سن 5 تا 6 سالگی ظاهر می‌شود و باعث تغییرات دائمی در ساختار دندان و لثه می‌شود؛ مکیدن انگشت شست می‌تواند باعث لق شدن و انحراف دندان‌های کودک از جای خود شود؛ این انحراف دندان‌ها می‌تواند مشکلات تنفسی و جویدنی را برای کودک به وجود آورد.

5- مکیدن لیمو ترش
افرادی که لیموترش را می‌مکند، خود را در خطر مشکلات دهانی و دندانی قرار می‌دهند؛ لیمو دارای مقدار زیادی اسید است؛ این اسید، باعث تضعیف شدن مینای دندان و زبری سطح دندان‌ها می‌شود.

6- جویدن ناخن
جویدن ناخن نه تنها ظاهر دست را زشت می‌کند، بلکه به دندان‌ها نیز آسیب می‌رساند و باعث مشکلات دهانی می‌شود؛ جویدن ناخن باعث بیرون آمدن دندان از محل خود، شکستن دندان و تخریب مینای دندان می‌شود.

7- با شیشه شیر خوابیدن
اگر موقع خواب، به کودک خود یک شیشه آب میوه، شیر و یا شیرخشک بدهید و در حین خوردن آن بخوابد، باعث خواهید شد که دندان‌های جدید پوسیده شوند؛ پس، بهتر است قبل از خوابیدن کودک، شیشه شیر را از او بگیرید و او را به این کار عادت دهید.

8- سوراخ کردن (پیرسینگ) زبان
در برخی کشورها، سوراخ کردن زبان و آویزان کردن زیورآلات فلزی از آن (پیرسینگ) مرسوم است؛ اگر به طور ناخودآگاه این قطعه فلزی را گاز بگیرید، دندانتان می‌شکند؛ هنگامی که فلز با لثه برخورد می‌کند، باعث آسیب لثه و لق شدن دندان‌ها می‌شود.
دهان ما پر از باکتری است، بنابراین سوراخ کردن زبان، خطر عفونت و زخم زبان را زیاد می‌کند؛ بهتر است قبل از این کار، با یک دندان‌پزشک مشورت کنید.

9- سخت مسواک زدن
مسواک زدن بخشی از بهداشت دهان و دندان است اما نباید سفت و محکم مسواک بزنید؛ این نوع مسواک زدن باعث از بین رفتن مینای دندان، تحریک لثه‌ها، حساس شدن دندان‌ها نسبت به سرما و گرما و حتی ایجاد سوراخ‌هایی در دندان می‌شود.

 

 


ادامه مطلب...

<-PollName->

<-PollItems->

آمار وب سایت:
 

بازدید امروز : 1
بازدید دیروز : 1
بازدید هفته : 685
بازدید ماه : 756
بازدید کل : 31813
تعداد مطالب : 65
تعداد نظرات : 18
تعداد آنلاین : 1

Instagram